click for english

DARON : Fredo, 38 jaar – deeltjesversneller

DARONNE: Liesbet, 35 jaar – coördinator brede school Rabot en deeltijds zelfstandig bemiddelaar

GEZINSSITUATIE : Samen sinds 2003, 7 jaar getrouwd en ouders van Gloria (6) en Otis (4)

“It’s pretty fucking dramatic druk, als ik er zo over nadenk, maar het komt jaarlijks voor in deze periode. Met GentM, de podcast, ons werk, de kinderen en alle andere dingen die we doen. Op dit moment is hij soms makkelijk tot 2, 3u ’s nachts bezig terwijl ik regelmatig  avondconsultaties heb… De troostprijs is dan het moment dat ik hem ’s nacht in bed voel kruipen. Van dat nachtwerk word ik soms compleet gek. Terwijl ik het eigenlijk ook schattig en bewonderenswaardig vind dat hij dat doet. (lacht)  In zo’n periode ben ik na een kwartiertje samen aperitieven dan wel weer helemaal opgeladen, omdat we even hebben kunnen praten of van gedachten konden wisselen. Even 15 minuten op elkaar focussen en niets anders. Dat is nu essentieel.”

Voor velen is er geen groter taboe, geen grotere bron van schaamte dan bedrog binnen een relatie. Zeker als je als koppel uiteindelijk beslist om toch samen verder te gaan. Dat is althans hoe Fredo en Liesbet het aanvoelen. “Er zijn zo weinig mensen die het een kans geven. De vele opinie’s genre ‘eens bedrieger, altijd bedrieger’. Of het feit dat wie bedrogen wordt altijd in een slachtoffer rol wordt geduwd.”

Een gesprek over uit elkaar groeien en hoe moeilijk samenzijn dan kan zijn, over hoe het helpt om eerlijk te zijn tegenover jezelf en je vrienden, over de lelijkheid én de schoonheid van een misstap. Maar ook over kinderen een sociaal geweten aanleren, opvoeden in de geest van het internet en de Sinterklaasdruk waar je als ouder bijna onmogelijk omheen kan.

DARONNE

“When lies come in, relationships get ill. Als je bedrogen wordt, word je belogen. En dan gebeurt er iets heel vreemd. Alles wat je denkt over je relatie, de bubbel die je gecreëerd hebt, spat uiteen. Het zelfbeeld dat je opgebouwd hebt, komt zwaar onder druk te staan. Op zo’n moment neem je afscheid van wie je dacht te zijn als koppel. Plots maak je deel uit van een statistiek, plots wordt alles zo banaal. Er wordt jou ‘als bedrogene’ niets gevraagd en toch wordt jou een rol opgedrongen, waardoor je eigenlijk geen controle meer hebt over je eigen identiteit. Het was een donderslag bij heldere hemel, omdat er in mijn ogen niets fundamenteel veranderd was tussen ons. Het dieptepunt was twee of drie dagen nadat ik hem had geconfronteerd met wat ik te weten was gekomen. Ik kon het niet trekken en moest gewoon weg. Afstand nemen van de situatie. Eerst had ik tegen Fredo gezegd: ‘het is jouw schuld, jij moet weg!’. Tot ik besefte dat ik dan ging achterblijven met de kinderen, wat ik op dat moment fysiek echt niet aankon. Maar toen ik weg wou, realiseerde ik me dat de hele situatie ervoor zorgde dat ik zou weggaan van mijn kinderen. Een verschrikkelijk moment. Uiteindelijk ben ik naar mijn ouders gegaan, 15u geslapen waarna ik opnieuw helder kon nadenken. Kort daarna hebben we elkaar teruggezien in een koffiehuis. Ik zie dat moment echt als de eerste date van ons ‘nieuwe’ leven. Het was zenuwslopend. Maar meteen had ik ook het gevoel dat hij echt de vent van mijn leven was. Het voelde zo goed en tegelijk was ik uiteraard ook nog zo kwaad…”

Het is gelijk chemo, je maakt alles kapot om de essentie te redden.

“Fredo heeft me heel veel ruimte gegeven om kwaad te zijn. Wanneer de ene passioneel reageert op zo’n situatie waardoor hij of zij heel wat vragen stelt, kwaad wordt of begint te huilen en de andere enkel reageert op de vorm van die emotie in plaats van de emotie zelf, dan begrijp je elkaar nog minder. Ik kon midden in de nacht tekeergaan, hij incasseerde. Er waren geen grenzen voor alle shit die ik voelde. Het is gelijk chemo, je maakt alles kapot om de essentie te redden. Nooit heeft hij gezegd dat het tijd werd om mezelf bijeen te rapen. Het was een uitputtingsslag, maar ook een hele grote verdienste. Zo heeft hij heel veel gered.

Ook de andere in het verhaal heeft me op haar manier geholpen, net als mijn familie die me steunde toen ik aangaf dat ik onze relatie niet wou opgeven. Mijn mama bijvoorbeeld gaf me de raad om vooral niets te snel te beslissen en mijn tijd te nemen om echt goed na te denken. Zij was degene die echt het hoofd koel hield en bleef herhalen wat er goed was aan onze relatie. Mijn zus heeft me woest meegenomen, drie whisky’s en twee valiums doen slikken, waardoor ik twee dagen heb geslapen, wat op zich ook heeft geholpen. (lacht) Iedereen rondom mij is op zijn of haar manier heel open, meelevend en troostend geweest. Enkel mijn grootvader vertrouwt hem nog altijd voor geen haar. Honderd jaar is hij intussen en er heilig van overtuigd dat Fredo nu een dealer is, omdat hij zo veel weg is voor zijn werk. ‘Wa goat dendienen doen in Lampedusa? Drugs verkuupen oan de vluchtelingen? Diene ploatendroaier moet niet niemeer van mij verwachten.’ (lacht)

Ik vind het belangrijk dat kinderen weten dat een ruzie of een discussie niet noodzakelijk het einde betekent.

“Het was zonder twijfel ook de moeilijkste tijd ooit met Gloria. Een moment dat ik heel veel stress en heel weinig marge had. Een baby van een jaar, een kind van drie en een relatie die verre van zeker was. Twee mini mensjes die jou 100% nodig hebben en een partner die je als vreemde of vijand beschouwt. Ik kon tegen niets en ze heeft dat zeker aangevoeld. Of dat de oorzaak was van haar boosheid en haar woede aanvallen toen of van het moeilijk slapen en de vele nachtmerries? Zou kunnen, maar dat kan niemand met zekerheid zeggen. Ik heb geprobeerd om haar zoveel mogelijk van al het negatieve af te schermen maar ben er niet in geslaagd zoals ik had gehoopt. De spanning die er toen was, heb ik niet kunnen uitschakelen. Niemand kan dat, anders ben je robot… Mama is een mens. Dat is mijn credo. Sommige ruzies kon ik echt niet vermijden. Ze heeft ook heel veel verdriet gezien, omdat die periode zich over zo’n lange tijd heeft afgespeeld vooraleer ik het complete verhaal had gehoord.

Vandaag is Gloria veel rustiger en in balans maar ze zal wel snel een opmerking maken als we een discussie hebben. ‘Geen ruzie maken!’ zegt ze dan. Maar ik vind het belangrijk dat kinderen weten dat een ruzie of een discussie niet noodzakelijk het einde betekent. Natuurlijk is het anders als je effectief uit elkaar gaat, maar in ons geval ziet ze wel dat we de ene dag ruzie kunnen maken en de volgende dag ook heel blij kunnen zijn en vrolijk met elkaar kunnen omgaan. Het leven is niet alleen rozengeur en maneschijn.”

DARON

“Ik ben blij dat we dat hebben meegemaakt, zonder dat ik me daarmee een schouderklopje wil geven. Integendeel, ik ervaar echt veel schaamte. Maar paradoxaal genoeg heeft het ons gebracht waar we nu zijn. Je spreekt samen af om elkaar te vertrouwen en het is dat vertrouwen dat je misbruikt om te kunnen misbruiken. In essentie was het een identiteitskwestie. De identiteit die ik opbouwde was de identiteit die ik dacht te moeten hebben of toch zeker verdiende. De andere vrouw in het verhaal was mijn publiek. Nu hoef ik geen publiek meer, omdat … I don’t give a fuck. Mijn identiteit is nu dit en hoe die door de rest wordt weerspiegeld, I don’t give a fuck.”

“We hebben die crisis bijna professioneel aangepakt samen. Liesbet had me een plan gevraagd. Om opnieuw een houvast te creëren. Ik had geen idee hoe ik het moest aanpakken. Mijn buikgevoel zei me totaal verschillende dingen. Je denkt dat daarop afgaan veilig is omdat het authentiek is en dicht bij wie je bent maar eigenlijk verandert het jou meer in een stuurloos schip. Daarom ben ik lijstjes beginnen maken. Een stappenplan zeg maar. Om mezelf terug te vinden en opnieuw te begrijpen. Van wat ik ging doen en wie ik me daar bij zag helpen. Want het was duidelijk dat het me in mijn eentje niet ging lukken. Een paar vrienden hebben een grote rol gespeeld om mezelf – die ik onderweg verloren was – terug te vinden. Degene bij wie ik me goed voelde zonder dat het deel van mijn identiteit dat ik me had ingebeeld, werd geëerd. Dus niet wie een gelijkaardige situatie had meegemaakt.” Klinkt precies als een businessplan. Liesbet: “Absoluut! (lacht) Van buikgevoel gesproken: ik wou er niets van horen! Ik wou een stappenplan met hoog rendement, termijnen, doelstellingen, weten wat mijn return on investment zou zijn, als ik opnieuw zou investeren. Want emotioneel kon ik niet meer. Ik wou gewoon weten of er nog een engagement was, of er nog iets was om op te bouwen.”

De pijn en de emoties gaan uiteraard niet weg. Maar de tijd tussen slechte momenten wordt wel steeds langer.

Fredo: “In het koffiehuis waren we allebei heel eerlijk tegenover elkaar. Het was een intens gesprek met bekentenissen aan beide kanten. Beseffen wat we al die jaren eigenlijk hadden uitgestoken. Je bent lang samen, je neemt zoveel voor vanzelfsprekend… Daarna hebben we maandenlang gebabbeld, vooral ’s nachts. Toen alle kaarten op tafel lagen, hebben we besloten om opnieuw te beginnen. We hebben een fysieke breuk gemaakt met het verleden. Ons huis verkocht en een ander gevonden. De pijn en de emoties gaan uiteraard niet weg. Maar de tijd tussen slechte momenten wordt wel steeds langer.”

COUPLE MATTERS

Liesbet: “We hebben onze relatie onder de loep genomen en gemerkt dat we een paar dingen echt helemaal links hadden laten liggen. We waren gewoon aan het vervreemden van elkaar, zoals veel mensen. Je bedoelt iets, maar uiteindelijk draait het gesprek volledig uit in iets anders. Ken je het? Altijd afwezig zijn en uiteindelijk een rol spelen, naargelang de verwachting van de ander, of hoe je denkt dat die verwachtingen zijn. Het is ongelooflijk hoe groot de kloof kan worden tussen wat je zelf eigenlijk denkt en voelt tegenover wat je zegt en doet met je partner. Het is precies een droombeeld dat je in stand probeert te houden, terwijl je de realiteit enkel met vrienden of familie kan bespreken. Uiteindelijk is het een heel klassiek verhaal, hoewel het einde – of het huidig stadium – het dan weer helemaal niet klassiek maakt. Nu zijn we samen. Terug. Want vroeger waren we dat ook. We doen weer dingen samen, we spreken samen angsten uit. Via therapie hebben we ook bepaalde dingen ook samen leren uitspreken.”

Veel mensen lijken te denken dat de manier waarop ze elkaar hebben leren kennen een statisch gegeven is. Twintig jaar later heb ze geen idee meer van wie er voor hen staat.

Dat uit elkaar groeien, ligt dat voornamelijk aan het krijgen van kinderen, denk je? Fredo: “Onze kinderen hebben er niks mee te maken. Alles wat gebeurd is, verklaar ik aan de hand van mijn eigen fouten en niet aan externe redenen zoals mijn opvoeding, mijn kinderen, dat ik stotter of dat mijn bedrijf op dat moment niet goed draaide. Anders klinkt het precies alsof ik een excuus zoek, en dat wil ik niet.” Liesbet: “Kinderen zorgen niet voor vervreemding, kinderen maken de zaak gecompliceerder. Als je niet praat, als je niet kan uiten wanneer je met iets worstelt, een taal kunt geven aan wat je voelt, dan maken kinderen de situatie een stuk uitdagender. Dat is wat tussen ons is gebeurd.” Fredo: “Ik had op dat moment niet de mentale en psychologische skills, ik was niet genoeg getraind in zelf-kritiek, in reflectie, …” Liesbet: “En ik had dat helemaal niet door. Wat onze crisis duidelijk heeft gemaakt is hoe vaak ik uit een soort van cynisch positivisme over hem heen ben gewalst. Hoe weinig ik vroeg naar wat hij precies bedoelde. Alsof ik het gewoon niet wou horen. Veel mensen lijken te denken dat de manier waarop ze elkaar hebben leren kennen een statisch gegeven is. Twintig jaar later heb ze geen idee meer van wie er voor hen staat. Interesse hebben in elkaar, daar draait het om.” En hoe doen jullie dat nu, die interesse tonen in elkaar? Liesbet: “Letterlijk. Door te vragen naar waar de andere van droomt. Door te vragen om reacties te kaderen, bijvoorbeeld: ‘zeg je dit omdat je bang bent?’ Vandaag maken we nog amper ruzie, in plaats daarvan discussiëren we heel openlijk over alles met elkaar. Vroeger kon ik heel snel kwaad of verdrietig worden, omdat ik bepaalde dingen niet kon uiten. Hij interpreteerde dat dan weer op zijn manier, waardoor dingen escaleerden. En omgekeerd. Door luidop te kunnen zeggen ‘wat jij nu zegt of wat jij nu doet, zorgt ervoor dat ik mij zo voel’ maakt de dingen zoveel duidelijker voor iedereen. Da’s echt cruciaal.” Lukt dat, om alles te verwoorden? Fredo: “Haar lukt het wel, mij niet. Maar nu weten we tenminste dat we daar enorm in verschillen.” Liesbet: “Deep down is er nog steeds een wonde die opengereten wordt door soms nietsbetekenende dingen. Omdat ik uiteraard nog steeds schrik heb dat het opnieuw kan gebeuren. Zo’n dingen moet je kunnen verwoorden om er uit te kunnen geraken.”

We hebben nooit geheimen gemaakt over wat er tussen ons is gebeurd. Ik wou mijn hoofd hoog houden en iedereen kon voor de rest mijn rug op.

Liesbet: “We hebben nooit geheimen gemaakt over wat er tussen ons is gebeurd. Ik wou mijn hoofd hoog houden en iedereen kon voor de rest mijn rug op. Er waren mensen die mij daardoor meden, precies alsof het besmettelijk was. Ik wou echt keet schoppen op dat moment. Dat taboe, dat sociaal denken doorbreken. Ik was werkelijk de allerlaatste die op de hoogte was van zijn affaire. Je mag de kracht van voor schut gezet te worden niet onderschatten. Mensen kennen elkaar, er wordt geroddeld, iedereen wist het. En hoe je het nu draait of keert, voor een stuk zien mensen graag anderen vallen. Daarvoor moet je geen cynicus zijn om dat te beseffen. Maar we zijn wel heel snel samen terug naar buiten durven komen.” Hebben jullie dan de kracht van de overwinning evenveel of zelfs meer gevoeld dan de kracht van voor schut gezet te worden? Fredo: “Neen, want het is dan niet meer aan de orde. Er zijn op dat ogenblik geen toeschouwers meer. Het spektakel is voorbij, de tent wordt afgebroken, niet opgebouwd.” Liesbet: “Als je uit elkaar gaat is het logisch, als je bij elkaar blijft dan gelooft niemand erin. Je bent een loser, want je blijft. En dan waarschijnlijk voor de kinderen… Waanzin, ik zou nooit gebleven zijn enkel voor de kinderen.” Waarvoor dan wel? Liesbet: “Vooraleer het verdriet en de kwaadheid in alle hevigheid losbarstten, voor mijn wereld instortte, was mijn allereerste gedachte dat ik hem echt niet wilde verliezen. En dat is zo gebleven.”

Liesbet: “Ik kan me niet inbeelden dat het anders zou zijn gelopen. We zouden nooit zonder slag of stoot uit elkaar gegaan zijn. We zijn niet het genre dat uiteen zou groeien en dan op een dag samen zouden beslissen om er een einde aan te breien. Wel dat er een ander zou zijn wat tot een breuk zou leiden. Ik ben ook wel iemand die heel intense korte vlagen van verliefdheid kan voelen voor iemand. Fredo: “Is dat zo?” Liesbet: “Ja, ik heb echt al momenten gehad waarop ik een connectie voelde dat leek op wat ik met jou heb. Niet identiek, maar wel in de buurt. Op zo’n moment zorg ik ervoor dat ik me uit de voeten maak. Dan doe ik alles dat ik de persoon in kwestie niet meer zie en niet meer hoor.” Maakt dat het net niet wat spannend? Liesbet: “Nee… (lacht) Ik ben natuurlijk geen heilige. Tuurlijk is het spannend, maar eens het gevaarlijk wordt, ben ik wel weg.” Een beetje surfen op een tsunami, toch? Liesbet: “Hmm. Ik weet gewoon hoe ver ik kan gaan in zo’n geval. Als het lastig wordt of teveel op een mind fuck dreigt uit te draaien of gewoonweg bedreigt wat belangrijk is voor mij, dan interesseert het me niet meer.”

DIGITAL MATTERS

Fredo, je bent heel intens bezig met digitale innovatie, zowel in je job als ernaast. Hoe betrek jij je kinderen in heel dat digitaal verhaal? Fredo: “We zijn daar allebei heel bewust mee bezig, maar niet als een soort project of zo. Gloria en Otis verschieten niet meer van een VR-bril, ze weten perfect wat Virtual Reality inhoudt. We spelen samen veel op de iPad en gaan ook op zoek naar goeie spelletjes.” Liesbet: “We vinden het ook belangrijk dat ze daarmee spelen. Zolang het maar met mate is. We gebruiken een alarm zodat ze na een halfuur verplicht worden om iets anders te doen. Er moet ook tijd gemaakt worden om analoog te tekenen en te spelen.”

We proberen ze allebei op te voeden in de geest van het internet.

Wat zijn goeie spelletjes? Liesbet: “Monument Valley bijvoorbeeld, een spelletje waarbij een figuurtje op zoek gaat naar de juiste weg, een spel waarbij ze echt moeten nadenken en leren omgaan met optische illusies. Een iPad is voor ons eigenlijk heel banaal, het is maar een drager.” Fredo: “Het is voor ons niet anders dan een plaat opleggen of in een boek kijken. Het maakt deel uit van hun leven. Het zou me niet verwonderen moest Gloria binnenkort een eigen YouTube-kanaal willen. We proberen ze allebei op te voeden in de geest van het internet.” En dat is… Fredo: “De vrijheid en de grenzeloosheid ervan. Dat niemand de mogelijkheid heeft om controle uit te oefenen over de waarachtigheid van je framework, waardoor uiteindelijk iedereen jou controleert. Zoals in dat verenigd systeem van Wikipedia waarin niemand iets controleert en het toch steeds blijft evolueren. Het is bijna anti-menselijk.” En hoe doe je dat dan concreet? Fredo: “Door aan te geven dat de grenzen die we haar stellen – omdat we nu eenmaal haar ouders zijn en haar daarom grenzen moeten aangeven – niet heilig zijn. Met andere woorden, dat ze steeds de mogelijkheid en de vrijheid krijgt om de grenzen die we haar opleggen in vraag te stellen.” Liesbet: “Wat trouwens een hele uitdaging is. Zeker met een kind als Gloria, die veel peinst en heel veel oppikt. Maar we laten haar heel actief alles in vraag stellen. Dagelijks zelfs. Wat niet betekent dat we haar nooit afwimpelen met een ‘omdat ik het zeg’ als antwoord.”

PARENTING MATTERS

Liesbet: “Gloria en ik hebben zoiets als ‘de vraag van de dag’ in het leven geroepen omdat ze ’s avonds voor het slapengaan, graag babbelt. Ze mag me één vraag stellen die ik beloof altijd te beantwoorden. Wat het ook is. Het mag werkelijk over alles gaan. Het is geweldig om te zien hoe ze zich dan verkneukelt in het bedenken van een goeie vraag.” Wat een top idee! Liesbet: “Ze vraagt dan hoe de wereld is ontstaan, waarop ik haar over de verschillende culturen en hun idee daarover vertel. In de mate van het mogelijke natuurlijk, want het zijn vaak eindeloze gesprekken. We vinden het belangrijk om onze kinderen een groot gevoel van keuzevrijheid te geven. Op vlak van godsdienst bijvoorbeeld. Ik ben zelf opgegroeid in een redelijk dwingend atheïstische sfeer, mijn ouders waren sterk gekant tegen de Kerk en godsdienst in het algemeen. Wat onze kinderen uiteindelijk kiezen, is hun zaak. Misschien stuit het ons wel tegen de borst, of gaan we ons vragen stellen bij die keuzes, maar die vrijheid is wel belangrijk. Zoek, zoek, zoek. Ga, ga, ga. En bekijk zelf hoe je je leven wil invullen. Daar geloof ik heilig in.” Wat is de moeilijkste of de meest absurde vraag die je tot nu toe al hebt gekregen? Liesbet: “Hoe de ruimte is ontstaan. Of de aarde of de mens. Wat het belangrijkste is voor mij; de wereld of eten… Intussen ben ik wel goed geworden in beknopt antwoorden. Zo leg ik bijvoorbeeld uit dat er enerzijds wetenschap is en anderzijds geloof, en dat volgens mij geloof tracht uit te leggen wat de wetenschap niet in slaagt te verklaren, terwijl de wetenschap beweert net alles te kunnen verklaren.” En begrijpt ze dat als zesjarige? Liesbet: “Mja, ze luistert alleszins aandachtig en ze stelt opnieuw vragen tijdens mijn uitleg waardoor ik merk dat ze wel de grote lijnen begrijpt. Ze hoort vaak over andere culturen en godsdiensten. Onze babysit deed afgelopen zomer mee aan de Ramadan en dan hebben we het daar ook over gehad. Ik hou het allemaal wel simpel maar ik let er wel op dat ik niet verval in kindjestaal. Hoewel ik me ook wel eens betrap op het in stand houden van bubbels. De allereerste vraag die Gloria stelde was: hoe werkt het hart en waarom het hart van haar opa plots was stilgevallen. Da’s sowieso een onderwerp waar ik het moeilijk mee heb, vandaar dat ik het wat verbloemd heb. Nu gelooft ze dat haar eigen hart het op eender welk moment kan begeven… Op dat vlak heb ik er me helemaal in gejost.” (lacht)

Wat geef je je kinderen door van je eigen opvoeding? Liesbet: “Activisme. Fysiek gaan betogen, uitleggen waarom we dat doen, de kinderen daar vragen over laten stellen. Ik wil niet de moraliserende ouder zijn, maar als de kinderen opnieuw eens klagen of zagen over hun boterhammen of iets dat ze dragen, dan ga ik hen wel confronteren met wat zich rondom hen afspeelt. Niet zozeer met hongersnood in Afrika, wel met het feit dat er kinderen zijn waar ik mee samenwerk en die zij ook kennen het vaak met veel minder moeten doen dan zij. Bijvoorbeeld dat in plaats van een derde boterham met hagelslag andere kinderen koude frietjes krijgen in hun brooddoos. Dan vraag ik of ze weten hoe dat smaakt en hoe dat moet aanvoelen… Ik geef hen dat echt bewust mee.” Toen onze dochter klaagde over haar kamer, toonde ik haar een fotoreeks van James Mollison, waar ik toevallig op gebotst was via Facebook. In ‘Where Children Sleep’  zie je de slaapplaats van kinderen over de hele wereld. Van zowel rijke Amerikaanse en Chinese kinderen, als straatarme kinderen in de slums.  Even tonen waar ze zichzelf zag op die schaal, dacht ik. Ik had haar op voorhand gewaarschuwd dat er kinderen zijn die niet meer hebben dan een stuk karton en dat de beelden niet altijd even leuk waren om te zien. Uiteraard wou ze toch nog steeds naar de foto’s kijken… Ze heeft daar heel heftig op gereageerd. Ze voelde zich enorm beschaamd over wat ze had gezegd. Ze kon het echt niet droog houden… Wat absoluut niet mijn bedoeling was. Dan denk ik kunnen kinderen beter niet zo lang mogelijk in hun zorgeloze bubbel blijven? Liesbet: “Is dat niet ontzettend positief dat ze daar zo op reageert? Het hoeft natuurlijk niet wekelijks te gebeuren, maar af en toe zo’n doorbraak draagt volgens mij bij aan de vorming van haar identiteit. Want op zo’n ogenblik ontwikkelt ze een sociaal geweten. Dat er meer is dan enkel goed of fout.” Toen we deze zomer samen Mathilda hebben gelezen zei ze bijna iedere avond hoe blij ze was dat haar mama en papa helemaal anders was dan de ouders in het boek… Fredo: “Dan moet je zeker ook eens Otje van Annie MG Schmidt, lezen over een kok die maar niet aan een job geraakt onder andere omdat hij geen papieren heeft. Een heel actueel verhaal.

Dit is niet iets dat we kunnen uitschakelen zoals iets dat mank loopt onder een motorkap. We proberen het daarom goed te doen en het gezellig te houden. Gaan slapen vormt daar een uitdaging in.

Wie van jullie is de good cop? Liesbet: “Ik ben veel principiëler dan Fredo. Ik merk dat, als ik een week alleen ben met Gloria, ze na een paar dagen echt heel goed luistert. Dat zal wellicht ook omgekeerd werken als Fredo alleen is met haar. Omdat ze zich op één iemand kan concentreren en slechts van één iemand input moet verwachten. Het ligt dus zeker niet enkel aan mijn aanpak, maar als je elkaar voortdurend doorkruist – ik zeg het ene, hij zegt het andere – dan maak je het elkaar echt wel moeilijk. Maar het is hier nooit anders geweest. En op de een of ander manier trekken we toch een duidelijke lijn samen.” Hebben jullie ooit samen stilgestaan bij de manier waarop jullie de kinderen zouden opvoeden? Of was het eerder ‘we zien wel’? Liesbet: “We komen relatief goed overeen in veel dingen. Zijn manier van doen heeft al heel wat gered. Ik ben soms te principieel in mijn hardheid. Dat werkt niet zo goed met Gloria, want het versterkt net haar koppigheid tegenover ons. Hij kan haar op een manier knuffelen waardoor ze opnieuw smelt.” Wat werkt dan wel met haar? Om haar terug in bed te krijgen bijvoorbeeld zoals daarstraks? Liesbet: “Was ik minder moe geweest, dan had ik meer geduld kunnen tonen. Meermaals terug met haar naar boven gegaan. In haar kamer staan, niks zeggen en gewoon wachten tot ze in slaap zou vallen. Om de 10 minuten terug naar boven gaan…” Fredo: “Eigenlijk fokt ze zichzelf bijzonder op. Ze heeft ons daar zelfs niet voor nodig, het gebeurt vanzelf. Het is een soort controle die ze opeist over de situatie. Vroeger bleef ik buiten haar kamer wachten en hield ik de deur tegen met kapotte deurklinken tot gevolg. Nu heb ik geleerd om voor haar deur te zitten in haar kamer. Als ze dan naar buiten wil, loopt ze automatisch in mijn armen en hou ik haar vast. Met heel veel liefde en oeverloos geduld. Tot het absurde toe.” Zijn jullie ergens gaan aankloppen voor advies? Liesbet: “We zijn naar de lokale Opvoedingswinkel gegaan toen ze ons echt te agressief begon te worden. Rond haar 4 jaar was dat. We hebben ons ook de vraag gesteld, is er een probleem, is er een gedragsstoornis? Intussen hebben we gemerkt dat er goeie en mindere periodes zijn. Gaan slapen blijft een probleem, maar we hebben het gevoel laten varen dat we het moeten oplossen. Dit is niet iets dat we kunnen uitschakelen zoals iets dat mank loopt onder een motorkap. We proberen het daarom goed te doen en het gezellig te houden. Gaan slapen vormt daar een uitdaging in. Maar we voelen ons echt goed samen in ons gezin en zeggen dat ook vaak tegen elkaar. Das nog zoiets dat we heel bewust meer doen dan vroeger.”

En Otis? Liesbet: “We praten heel weinig over Otis. Wel over hoe lief en schattig hij is. Maar fundamentele zaken bespreken zoals we dat omtrent Gloria doen, doen we niet.” Fredo: “Gloria manifesteert zich gewoon op een heel zichtbare manier. Ze daagt ons veel meer uit. Otis is een ongelooflijke knuffelaar, heel muzikaal ook. Terwijl Gloria echt kan zitten rammen op een piano alsof het een slaginstrument is, zal hij eerder accenten proberen te leggen in een melodie. Liesbet: “Anderzijds heeft hij grenzeloze woedebuien. Hij gedraagt zich echt als een pasja en zijn zus bedient hem op zijn wenken. Otis roept gewoon ‘water!’ in plaats van water te vragen. Dan ben ik de eerste om dan ‘euh, zee!’ te roepen. Of ‘euh, kraan?’ ‘blauw?’ Fredo doet dan een robot na, die alleen reageert op bevelen, dat werkt goed (lacht). Maar bij Otis is die woede ongecompliceerd, hij is gewoon boos en dan niet meer.”

Ik vind het interessanter om dat houden van in daden om te zetten in plaats van woorden. In absurde daden, bedoel ik.

Fredo: “Die liefde, die vriendschap tussen onze kinderen is echt ongelooflijk. Ik weet echt niet waar we dit aan verdiend hebben. Ze vullen elkaar ook heel goed aan. Het is echt één van de mooiste en meest kwetsbare dingen die ik ooit heb gezien.” Liesbet: “Aan de ontbijttafel kan Gloria soms tot vier keer toe rechtstaan om Otis een knuffel te geven omdat ze hem zo schattig vindt. Ze kunnen ook echt samen zitten knuffelen onder een dekentje… Alvast één ding dat we goed hebben gedaan. (lacht) Bij zijn geboorte was het al prijs. Het feit dat hij in zijn wiegje een cadeautje meehad voor zijn grote zus, heeft voor een goeie start gezorgd. Hij kan haar ook met niets zo raken dan met een besluit als ‘ik wil nooit meer met jou spelen’. Daar gaat ze echt kapot aan. Het idee dat hij niet meer van haar zou houden, kwelt haar enorm.” Omdat ‘houden van’ zo ontastbaar is? Of een momentopname? Liesbet: “We zeggen wel heel vaak hoeveel we van haar houden. We komen ook allebei uit een gezin waar dat ook vaak werd uitgesproken.” Fredo: “Ik vind het interessanter om dat houden van in daden om te zetten in plaats van woorden. In absurde daden, bedoel ik.” Hoe dan?  Fredo: “Door te zeggen dat ik nog meer van hen houd dan alle knikkers op de grond. En dan gooi ik met heel veel kabaal alle knikkers tegen de vloer aan. Eerst snappen ze er niks van. Plots gaan hun ogen zo blinken en dan duiken we er samen in om er mee te spelen. Geweldig is dat.”

MAGIC MATTERS

Fredo: “Gloria kan geen afstand nemen van een mini Playmobil catalogus. Dagelijks moet ze er even in bladeren. Misschien omdat het binnenkort weer Sinterklaas is. Ik moet me echt heel hard inhouden om haar de waarheid niet te vertellen.” Liesbet: “We moeten dringend samen dat gesprek hebben. Want zelf wil ik nog een jaar wachten, Fredo wil het opbiechten…” Meen je dat? Ik wil onze dochter graag zo lang mogelijk laten geloven in al die magische verhalen. Was je zelf misschien teleurgesteld toen je de waarheid hoorde? Fredo: “Heel erg.” Liesbet: “Ik voelde me enorm in ‘t zak gezet door mijn ouders en mijn zus, ja. Het grootste complot uit mijn jeugd. Ik voelde me echt zo ontzettend belachelijk en gekwetst. ‘Iedereen vindt me achterlijk omdat ik erin had geloofd,’ dacht ik. Ik vroeg me af waarom ze me dat hadden aangedaan, eigenlijk. En vooral: mijn zus die zich zat te verkneukelen over het feit dat ze het al twee jaar wist en mee in het complot zat… Dat deed pijn.” Waarom wil je dan nog even wachten? Liesbet: “Omdat ik het nu te dichtbij vind. Gloria is zich volop aan het voorbereiden, ze heeft al eens geprobeerd om de Sint op voorhand te lokken met een schoen. Dan heb ik maar een stuk van de wortel afgebeten… (lacht)” Doet me denken aan de brief die we vorig jaar vanuit zijn naam hebben geschreven. Na alle complimenten over haar goede gedrag, liet hij ook weten dat ze toch ook een flinke mama en papa had die daarom eens verdienden om op romantisch weekend te mogen gaan… Fredo: “Da’s de reden waarom ik er niet meer aan wil meespelen. Ik wil geen magisch realisme in hun hoofd installeren. Als ze dat zelf wil, dan kan ze Alice in Wonderland lezen en dan zal ik er samen met haar met open armen in springen.” Wat is dan het verschil tussen Sinterklaas en Alice in Wonderland? Liesbet: “Van Alice in Wonderland weet iedereen dat ze een personage is in een boek en dus niet bestaat. Gans dat Tandenfee gedoe hebben we ook meteen afgezworen en meteen verteld dat wij dat zijn. En da’s ok – da’s tof… Had het enkel aan ons gelegen en hadden we de wereld kunnen negeren dan hadden we nooit aan al die verhalen meegedaan. Maar het kan niet anders… De samenleving, de televisie, de winkels, de crèche, de school, vrienden … als je niet meedoet bekijkt iedereen je vies. Vollenbak peer pressure is dat!”

Het grootste complot uit mijn jeugd.

Liesbet: “Op mijn werk zijn 76% van de kinderen van buitenlandse afkomst en hebben absoluut geen benul van Sinterklaas. Als ‘brede school’ hebben we gans die traditie dus echt in hun hoofd geïnstalleerd. Intussen is dat het grootste feest van het jaar geworden. Ongelooflijk toch?” Is dat dan niet gewoon teken dat – los van geloof – je er ongelooflijk veel vreugde mee creëert? Liesbet: “Voor ons symboliseren zo’n dingen kinderlijke onschuld. Wie zegt dat die kinderen dat zelf zo ervaren? Want geef toe, in de meeste gevallen worden die figuren als drukkingsmiddel gebruikt naar de kinderen toe. Let op, of misschien komt hij niet…’ Het draait vooral om opportunisme. Bij de kinderen, maar evengoed bij de ouders.”

IMPERFECT MATTERS

Liesbet: “We hebben de wil om perfect te zijn, losgelaten. Niet dat we die drang ooit echt hebben gehad. Fredo gaf me ooit een kaartje waarop Fuck Perfect staat. Intussen hangt het ingekaderd boven ons bed. Het is precies een verbond dat we hebben gesloten. Nu gaan we niet meer doen alsof alles fantastisch en ongelooflijk is.” Fredo: “Het gaat over meer dan dat, vind ik. Uw best doen, is al genoeg. Dat is het vooral. Voor mij is Liesbet de perfecte moeder, ook al verliest ze sneller haar geduld dan ik bijvoorbeeld. Dat schuldgevoel omdat ze eens uitgevlogen is, dat hoeft helemaal niet. Ze doet haar best en dat is het belangrijkste.” Liesbet: “Dat picture perfect plaatje creëren gaat onbewust soms ver. Ik kon vroeger tot in de details zorgen voor de perfecte ontbijttafel. Omdat ik me dan geslaagd voelde in de ogen van Fredo. Ik dacht dat hij dat verwachte van een perfecte moeder. Ik  had dan stress over het feit of het wel gezellig genoeg was. Da’s toch geschift hoe snel je zo’n luchtkasteel bouwt rond je gezin of je huwelijk? Je praat niet over die verwachtingen, maar je neemt ze zomaar aan.” Fredo: “Het is zo dat, als ik eens kan uitslapen en daardoor helemaal tot rust ben kunnen komen, maar daarna beland in een ontplofte keuken en een living dat meer heeft van een slagveld, ik dan heel veel moeite heb om opnieuw die rust te vinden die ik 15 seconden eerder voelde. Liesbet probeerde dat op te vangen waardoor ze zelf onrustig werd. Het heeft haar uiteindelijk 12 jaar gekost om uit een bepaalde egocentrische eerlijkheid te kunnen zeggen: Ik lees liever mijn krant in die chaos dan te moeten opruimen op dat ogenblik. Als het jou niet aanstaat, slaap dan langer uit, neem een bad, of ruim het desnoods zelf op.” 

Ondanks de uitdagingen waarmee we geconfronteerd werden en worden, hebben we echt – opnieuw – een heel fijn gezin.

Dus het draait eigenlijk allemaal om communicatie. Dingen uitspreken. Want, als je steeds aan jezelf denkt, is het toch ook moeilijk om samen iets op te bouwen? Liesbet: “Het grote verschil met vroeger is dat wanneer hij dan in die chaos naar beneden komt en ik zie dat hij daardoor geïrriteerd is, dat ik hem nu zal voorstellen om eerst samen een koffie te drinken voor we er samen in vliegen om alles op te ruimen. Het is niet zo dat we nu zo stoer tegenover elkaar onze zin proberen door te duwen. Ondanks de uitdagingen waarmee we geconfronteerd werden en worden, hebben we echt – opnieuw – een heel fijn gezin.”

---

Liesbet werkt deeltijds in een groepspraktijk als echtscheidingsbemiddelaar en relatiebegeleider. Voor meer info : www.liesbetvaneeckhaut.be of www.ruimte.gent

Foto’s © Amélie Rombauts